Over democratie en de kunst van het samenleven

Column 7 juni 2024

Vier dagen lang mogen Europeanen hun stem uitbrengen voor het Europees Parlement. Dit blijft iets bijzonder. Om te  mogen stemmen. Het zijn relevante verkiezingen. Want ‘Europa: dat zijn wij’. Onze Europese samenwerking is ontzettend van belang in een wereld waarin het soms ‘ieder voor zich is’. En de uitdagingen van deze tijd, denk aan migratie, klimaat of voedselzekerheid, nopen tot samenwerking om tot oplossingen te komen. In Nederland gingen we gisteren op een ‘historische dag' naar de stembus. Want 6 juni (maar dan 80 jaar geleden in 1944) was ‘Operation Overlord’. Beter bekend als ‘D-day’. 

Kantelpunt

D-day luidde het einde in van de bezetting van West-Europa. Brede stranden aan de kust van Normandië waren aangewezen als landingsplekken voor de invasie van de geallieerden. Helden van toen zorgden door deze grootscheepse operatie voor een kantelpunt in de geschiedenis van Europa. Elf maanden na D-day gaf het Duitse leger zich onvoorwaardelijk over.

80 jaar in vrede

Sindsdien leven we 80 jaar in ons land in vrede. In een vrij land, in een democratie. Waar we in vrijheid een stem mogen uitbrengen. Ik blijf dat een enorm voorrecht vinden! Door een stem uit te brengen, help je mee richting te geven. Daarom is het zo belangrijk om gebruik te maken van je stemrecht. Want met elkaar bepalen we de koers. Ook op Europees niveau. Mooi dat de opkomst tijdens de Europese verkiezingen in de gemeente Barneveld hoger is dan bij de vorige Europese verkiezingen in 2019, hoewel met een opkomstpercentage van ruim 60% er ook nog ruimte is voor verbetering.

Achteraf bezien was D-Day het begin van het einde voor het Nazi-regime. Het vroeg echter nog wel ruim een jaar voor de geallieerden om te winnen. Een cruciale slag werd gewonnen op 6 juni, maar de hele slag duurde langer. Dat vroeg om een doorzettingsvermogen. Om moed. Gevechtsbereidheid om heel Europa te bevrijden na Normandië. D-day was een beslissende dag om vrede te kunnen brengen.

Democratie vraagt om actie

In 1944 waren het de wapens die klonken op de stranden van Normandië; nu mogen het al jaren woorden zijn die klinken. Vrede en de democratische rechtstaat geven ons de mogelijkheid om onze verschillen in woorden te bespreken, gepast te ‘be(k)vechten’ en waar mogelijk onze discussies in overeenstemming te beslechten.
Maar we mogen het ook van harte met elkaar oneens zijn. Juist in de democratie is het mogelijk om met elkaar standpunten uit te wisselen en de dialoog aan te gaan. Uiteraard altijd met respect voor de ander. De kunst van het samenleven zit hem erin dat we elkaar blijven vasthouden, ook als verschillen scherp zijn. Maar wel in het besef dat vrede en veiligheid geen veilig bezit zijn. Ze zijn niet vanzelfsprekend en vragen bescherming.

Zet een stap of spreek je uit

Als je wat wilt veranderen in uw of jouw leven vraagt dat om doorzettingsvermogen en heel veel kleine stappen. Discipline ook om die verandering te realiseren. Het begint echter wel met een dag met een beslissende keuze. Een keuze om iets te doen of te veranderen. Dat kan beginnen met het stellen van een vraag. Of het uiten van uw of jouw mening. Het uitspreken van wat u of jij belangrijk vindt. Het zetten van eerste stap. Een eerste actie! De Britse premier Winston Churchill zei daar over: ‘Er is altijd een erg goede reden om niets te doen, vooral om zelf niets te doen’. 

De boot niet missen

En dus ja; de afvaardiging in het Europees Parlement en het opkomen voor onze belangen doet er wel degelijk toe. Anders kan je bij wijze van spreken ‘de boot missen’. Dat Europa verschil voor ons welzijn kan maken heb ik ervaren toen ik voor de haven van Rotterdam werkte in Brussel. De interne markt zorgde voor meer handel en vraagstukken die toen ook al speelden aan de zeggenschap over onze eigen havens. Samenwerking met andere landen zorgde voor meerwaarde. Droeg bij aan onze welvaart en welzijn. Ons land stond mede aan de basis van de Europese samenwerking. Ook dat ging niet in één dag. Het vroeg veel kleine stapjes om tot die mooie grote stap van Europese samenwerking te komen.

Overal

En die gesprekken zijn destijds niet altijd even makkelijk geweest. Ervaring leert dat onderlinge wrijving juist kan leiden tot diepgaande en goede gesprekken. Dat zo verschil kan worden verbonden. Door dialoog en een beetje geven en nemen. Meer dan genoeg reden om onze democratie te blijven steunen en koesteren. Om sinds die beslissende dag op 6 juni stapjes van hoop te blijven zetten. Niet alleen in onze gemeente, in ons eigen land, maar ook in Europa!

Reageren? Stuur een bericht naar: j.vandertak@barneveld.nl