Politieke beschouwingen 2024

De Kadernota 2025-2028 laat zien dat het college zorgvuldig wil omgaan met de financiën en de gevolgen hiervan voor inwoners. Sinds het aantreden van het college is stap voor stap toegewerkt naar deze kadernota: door analyse van de organisatorische en financiële situatie, door het beoordelen van het onderhanden werk en door inventarisatie van de benodigde investeringen.

De kadernota kent als titel ‘Verantwoord groeien’. En dat is precies de inhoud: om de groei van onze gemeente te ondersteunen zal er geïnvesteerd moeten worden. Vele zaken zijn nodig: uitbreiding wegenstructuur (zoals rondweg Oost), extra schoollokalen en diverse andere voorzieningen. De belastingverhoging die voorgesteld wordt, is daarom enerzijds pijnlijk voor de burger en anderzijds onvermijdelijk. Het is belangrijk ervoor te zorgen dat het voor de burger zichtbaar is waaraan de belastinginkomsten worden besteed.

Bij de bespreking van de kadernota zal de SGP het bovenstaande verder uitwerken. Voor zaken die vele inwoners raken zullen we nadrukkelijk aandacht vragen. We vinden bijvoorbeeld het zorgen voor voldoende betaalbare woongelegenheid enorm belangrijk. Dit vraagt om creatieve oplossingen. Als SGP zullen we hiervoor met voorstellen komen.

Deze kadernota komt naar buiten in een onrustige wereld. De oorlogen tussen Oekraïne en Rusland én tussen Israël en Hamas zorgen voor veel leed. In ons land zorgen zaken als landbouwtransitie, energievoorziening, infrastructuur, woningbouw en asielopvang voor onduidelijkheid. Het is - ook voor onze gemeente - belangrijk dat deze zaken worden aangepakt. Ook verontrust het de SGP-fractie in hoge mate dat het antisemitisme steeds sterkere vormen aanneemt: Joden zijn steeds minder veilig. Dit punt moeten we blijven benoemen.

Bij alles wat er speelt is het goed te bedenken dat God deze wereld regeert. We moeten ons vertrouwen op Hem stellen. Wij mensen maken plannen - en dat is ook nodig. Maar alles is afhankelijk van de zegen van God. Die zegen wensen we alle inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in onze gemeente toe.

• Website SGP, Barneveld.

De Kadernota 2025-2028 straalt ambitie uit; dat spreekt Lokaal Belang enorm aan. We hebben het fundament gelegd en nu gaan we verder. De handen uit de mouwen voor onder andere de Oostelijke Rondweg, investeren in groen en het op orde brengen van de Apeldoornsestraat.

Vooral dat fundament leggen vinden wij zo belangrijk. Toen het huidige college aantrad lag er een lijst van bijna een half miljard euro aan wensen met geen idee over het hoe. De afgelopen 2 jaar is er een Meerjaren Investeringsplan opgesteld waarbij realisme, het echt dóen en betaalbaarheid centraal staan. Daarnaast is de organisatie binnen het gemeentehuis omgevormd naar een bedrijfsmatiger opzet. Hierdoor kunnen we veel krachtiger investeren in onze gemeente. Dit is waar wij als Lokaal Belang naar uit zagen, want het was nodig.

We kunnen verder om onze groeiende gemeente Barneveld nog mooier te maken. Er liggen voldoende grote uitdagingen: hoe zorgen we ervoor dat onze gemeente leefbaar en gezond blijft? Lokaal Belang wil een oplossing voor knooppunt A1/A30, voor groen en voor goede voorzieningen, bijvoorbeeld op het gebied van sport. Als je de boel op orde hebt én ambitieus bent, en dat zijn we, biedt dat kansen. Soms komen die uit onverwachte hoek. Wie had kunnen denken dat we straks in Barneveld een landelijke trekpleister als de musical 40-45 zouden krijgen? Een impuls voor cultuur en enorme mogelijkheden voor ondernemers in de horeca en het toerisme.

Met een stevig fundament en wetende waar je aan werkt mag je, wat ons betreft, ook een bijdrage vragen van inwoners. 2,5% extra OZB verhoging is voor de meeste woningeigenaren minder dan € 15,- per jaar. We zeggen niet dat dat niets is, maar we denken wel dat het een te verantwoorden vraag is. Vooral ook omdat je het vervolgens weer teruggeeft in mooie dingen en goede voorzieningen voor ons en onze kinderen. Daar staat Lokaal Belang voor: investeren in de samenleving van en voor ons allemaal.

• Website Lokaal Belang, Barneveld.

De kadernota biedt ons de kans om stil te staan bij de toekomstplannen en prioriteiten van onze gemeente. Het college legt een ambitieus pakket aan maatregelen voor in tijden van forse bezuinigingen. Zijn grip op de financiën heeft geholpen om een solide basis te leggen voor de toekomst.

Wij vinden het van onverminderd groot belang om recht te doen aan de zwakkeren in onze samenleving. Het sociaal domein blijft voor ons een topprioriteit. Subsidies in het zorg- en welzijnsdomein, die zorg helpen voorkomen, moeten behouden blijven. Wij pleiten voor een bredere benadering, waarbij ook organisaties zonder huidige subsidies (denk aan Stichting Present) worden betrokken. Dorpshuizen blijven belangrijk voor het onderhouden van de gemeenschapszin en we missen de sporthal in Kootwijkerbroek in de kadernota, als onderdeel van ‘verantwoord groeien’.

We maken ons zorgen over de mogelijke bezuinigingen op de hervormingsagenda in de jeugdzorg. Besparingen mogen niet ten koste gaan van de meest kwetsbare jongeren. Goed rentmeesterschap betekent ook verantwoord omgaan met Gods schepping. Daarom willen we onze ambities op het gebied van duurzaamheid behouden en is het positief dat het budget hiervoor buiten de bezuinigingsmaatregelen blijft.

Wij begrijpen de noodzaak van de toename van OZB. Door vanuit solidariteit bij te dragen aan noodzakelijke investeringen ondersteunen we de groei van onze gemeente. Denk hierbij aan blijvende investeringen in (verkeers-)veiligheid, bereikbaarheid en scholen.

Bouwen van woningen voor starters blijft onverminderd relevant. Naast het bouwen van extra woningen willen we bestaande woningen beter benutten. Bovendien doen we voorstellen om te komen tot meer creatieve vormen van woningbouw zoals flexwoningen.

Wij blijven samen recht doen. Juist nu. Oog hebben voor mensen die afhankelijk zijn van de gemeente en voor kwetsbaren. Samen recht doen aan de mooie schepping van God. Dat doen we tot eer van God voor alle bewoners van onze gemeente.

• Website ChristenUnie, Barneveld.

Wij zijn ruim 2 jaar onderweg met dit college. Toen de rit net begon, in november 2022, dienden CDA en Pro’98 een motie in: ‘erken dat OZB verhoging onvermijdelijk is om de tekorten op te vangen, kom op korte termijn met scenario’s’. De wethouder zag daar ‘in deze termijn’ geen aanleiding voor; de motie haalde het niet. Deze kadernota kondigt het college alsnog een verhoging van meer dan 10% aan over de komende vier jaar, bovenop de inflatiecorrectie. En scenario’s, daar wordt ook aan gewerkt.

In deze kadernota legt het college uit hoe het, of eigenlijk “de raad en de samenleving”, in de kadernota voor 2026 keuzes moet gaan maken. Er lijkt eindelijk een gevoel van urgentie te ontstaan voor het maken van fundamentele keuzes en deze gaan de Barneveldse samenleving raken. Het probleem, dit college zal deze keuzes pas na de begrotingsvergadering van november 2025 kunnen verwezenlijken. In maart 2026 mag u alweer naar de stembus. Wellicht kunnen we er dan een referendum over houden?

Het hakken van lastige, complexe en pijnlijke knopen, Pro’98 stond de afgelopen jaren te popelen om dit gedeelte van onze taak te kunnen vervullen. Je verdient er niet altijd de populariteitsprijs mee, maar dat is wel onze taak: kijken hoe het gemeentelijke geld moet worden uitgegeven.

Het college komt nu met een lange lijst waarop bezuinigd zou kunnen worden: welzijn, cultuur, subsidies. Want ondanks een OZB-verhoging blijft bezuinigen nodig, vindt het college. Maar welke veranderingen en keuzes stelt het college zelf voor?

In deze kadernota vraagt het college slechts één harde keuze te maken: de OZB moet omhoog. Al het andere lijkt vooral op voorsorteren. Door keuzes uit te stellen worden consequenties vooruitgeschoven. De effecten zien we volgend jaar, of pas in de volgende bestuursperiode. 

Het college sust zichzelf en de raad in slaap. Of is dit een surplace en volgt er nog een eindsprint?

• Website Pro'98, Barneveld.

Heeft u al eens lang op een pakketje moeten wachten? Waar u erg naar uitkeek en wat u nodig had? Als zo’n levering heel lang duurt, ga je er steeds meer aan twijfelen of je het nog wel eens mag ontvangen.. Hopelijk komt de pakketbezorger nog..

Eigenlijk is de huidige politiek in Barneveld ook vooral wachten. Wachten op visie, wachten op keuzes, wachten op besluiten van deze coalitie van SGP, Lokaal Belang en ChristenUnie. Dat wachten duurt nu al ruim twee jaar. Bij nieuwe voorstellen, kadernota’s of begrotingen, werden we telkens weer doorverwezen naar een moment later in de tijd. Een beetje hetzelfde als je thuis lang op een pakketje wacht, maar dan nét voor levering te horen krijgt dat het nog wel even duurt. En dat dan een stuk of vijf keer.

Deze besluitenloosheid geeft ons als CDA een onrustig gevoel. In een tijd waarin we als gemeente willen groeien en gemeenten de komende jaren minder geld vanuit Den Haag kunnen verwachten, hebben we een daadkrachtig college nodig. We willen graag spreken over bijvoorbeeld de toekomst van onze sportverenigingen, onze scholen, onze zorg, onze cultuur, onze dorpshuizen en onze gemeentelijke financiën. Maar tot nu toe staat er nog geen college met een pakket aan de deur van de gemeenteraad.

In deze kadernota krijgen we te horen dat we nog een jaar mogen wachten. Die tijd heeft het college nog extra nodig om te bedenken of bijvoorbeeld bezuinigingen op het gemeentehuis, in de openbare ruimte, of het schrappen van beleid nodig en mogelijk is. Wat dit college overigens wel direct doorvoert is een rekening bij zijn inwoners: de belasting op woningen (OZB) wordt in vier jaar tijd met ruim 10% verhoogd. Met een inflatiecorrectie er bovenop kunt u rekenen op zo’n 20%.

We wachten nog steeds op ons pakketje, maar weten in ieder geval dat de ontvanger extra mag gaan betalen. We vragen ons steeds meer af of er wel een levering gaat komen. En misschien nog wel erger; of er wel een pakketbezorger is.

• Website CDA, Barneveld.

Onze zorgen worden werkelijkheid. Vorig jaar werd al duidelijk dat het college een lastenverzwaring niet uitsloot. Daarmee is destijds de deur opengezet voor lastenverzwaringen. Nu blijkt dat de gemeente dat echt gaat doen. Dit maakt pijnlijk duidelijk dat het college kiest om eerst lasten te verzwaren alvorens te bezuinigen. Dat had anders gekund én gemoeten.

De financiën moeten echt op orde komen. Zonder dat de rekening bij de inwoner en de toekomstige generatie wordt gelegd. Deze noodzaak lijkt het college nog steeds niet te voelen. Ze willen nu wel een spaarpotje aanleggen voor de toekomst. Is dat mosterd na de maaltijd?

Het college lijkt te vergeten dat de afgelopen jaren de kosten voor de inwoners en ondernemers ook flink gestegen zijn. In de zoektocht naar geld komt het college namelijk uit bij het extra verhogen van belastingen zoals de OZB vanaf 2025. Deze verhoging loopt op tot meer dan 10% boven op de reguliere inflatiecorrectie! Dat roept de vraag op of het college voldoende met de poten in de samenleving staat. Tenzij er binnenkort ook met stenen betaald mag worden, lopen veel inwoners en ondernemers tegen hogere kosten aan voor hun onroerend goed.    

De Barneveldse VVD vindt al jaren dat de gemeente te veel geld uitgeeft. Om de financiën op orde te krijgen, dient het college scherpe keuzes te maken. Bekijk waar er bezuinigd kan worden en (her)overweeg eventuele investeringen, voordat je de lasten van hardwerkende inwoners en ondernemers gaat verhogen.

Het college van SGP, Lokaal Belang en ChristenUnie moet nu aan de slag om het huishoudboekje op orde te krijgen. Helaas komen ze op zijn vroegst pas volgend jaar met aanvullende maatregelen. Wij zouden zeggen: belast de inwoners niet harder dan je al doet en maak nu keuzes!

• Website VVD, Barneveld.

Het college van B&W is zelf vast heel content met de nieuwste kadernota. Ze hebben immers een visie: de basis op orde en verantwoord groeien. Maar zeg nou eerlijk: dat is toch geen visie, dat is normaal gedrag. Er is natuurlijk geen mens die zegt; ‘kom, we gaan er nu voor zorgen dat de basis chaos is en we gaan onverantwoord groeien’.

Al vanaf het begin van deze coalitie hebben we het college gevraagd om keuzes te maken. Het kan natuurlijk zijn dat dit college dat niet zo goed durft, want misschien krijg je wel kritiek als je dat doet.

Dat hebben we de laatste tijd ook gezien bij diverse visies: eerst even bespreken met de raad welke voorzichtige richting we bedenken, dan de opmerkingen van de raad eventueel meenemen en bij het eindproduct, als er toch nog kritiek komt, zeggen: “Maar dit is wat u wilde, u heeft toch mee kunnen praten!” Dat was bijvoorbeeld zo bij de cultuurvisie die niet rijp was voor besluitvorming, en de visie op het waardevol landelijk gebied die het college terugnam na veel commotie bij insprekende agrariërs. Dat kun je allemaal wel doen als je zes maanden bezig bent, maar na twee jaar nog steeds? Het stelt BI zeer teleur.

Na vijf keer vragen om duidelijke visies en echte keuzes, namelijk bij het coalitieakkoord, bij de twee begrotingen en de twee voorgaande kadernota’s, lukt het toch nog steeds niet. Wat een armoe! En als we niet oppassen leggen we die armoe neer op het bordje van de inwoner, onder de noemer: basis op orde en verantwoord groeien.

• Website Burger Initiatief, Barneveld.

Enkele weken geleden feliciteerde het college zichzelf op X met het feit dat men 2 jaren aan de slag was en nog 2 jaren te gaan heeft. Dit feit werd gevierd met taart (zie foto op X). Als inwoner van Barneveld kan dan de gedachte ontstaan: als er wat te vieren is, dan zullen wij daar ook zeker iets van merken. Het college heeft toch als taak zich in te zetten voor zijn inwoners en dat terug te laten komen bij zijn inwoners? Het antwoord daarop is ja, de gemeente geeft zo’n 135 miljoen per jaar uit en investeert het komende jaar zo’n kleine 26 miljoen. Dit is terug te zien in de vorm van sportvelden, riolering, wegen, onderwijshuisvesting, afvalverzameling enz.

Nu ligt de Kadernota 2025 - 2028 voor en blijkt dat de gemeente Barneveld geld te kort komt; opgeteld 16,5 miljoen over deze jaren.

De belangrijkste vraag nu: hoe verder? Wat gaan we doen of wat gaan we laten? Voordat het antwoord hierop wordt gegeven zijn twee zaken van belang, ‘basis op orde’ en ‘verantwoord groeien’. Deze twee termen houden in dat hier een keuze moet worden gemaakt. En dat wil dit college doen aan de hand van een samenhangend pakket van maatregelen en scenario’s met een bandbreedte van 4 - 9 miljoen aan ombuigingen. Maar in deze kadernota is niet concreet waar deze miljoenen moeten worden gevonden. Hiervoor moet eerst een projectplan door het college worden vastgesteld. Daarna moet een participatietraject worden doorlopen en de uitkomst hiervan worden verwerkt. Dan kunnen er heldere keuzes  worden gemaakt in het voorjaar van 2025, die de basis zijn voor de kadernota van 2026.

Voordat u als inwoner van Barneveld denkt: ze gaan dus nog een jaar praten voordat er een keuze wordt gemaakt en wat gaat dat kosten? Er is al wel een keuze gemaakt over de verhoging van de OZB, die zal de komende jaren totaal met 10% stijgen, bovenop de inflatiecorrectie. Dus als u aan taart denkt, dan moet u het de komende jaren met de foto doen.

• Webpagina Lid Bos, Barneveld.